طيور

صرفنظر از جور راه و روش انتخابي جهت آغاز يك پروژه رشد شترمرغ مهم ترين گام جهت آغاز كاري برنده تنظيم پرندگاني مطلوب با ذخائر ژنتيكي مطلوب جهت تشكيل گلة مادر مي باشد . گزينش يك گلة مامان به عوامل مختلفي از قبيل: مدل آب و هواي منطقه، اندازه زمين و تاسيسات موجود، هدف ايجاد و نوع و اندازه سرمايه گذاري بستگي دارااست .

دستگاه جوجه كشي

بطوريكه هنگام تنظيم طيوران بايد اعتنا داشت كه موقعيت اقليمي مزرعه منشاء و مقصد تا حد قابليت و امكان بيشترين تشابه را به يكديگر داشته باشند كه اين امر مطمئناً تاثير مناسب تري را در سازگاري سريعتر پرنده با محفظه جديد خواهد داشت از طرف ديگر تاسيس مزرعه صرفا ايجاد تجاري گوشت و پوست و بقيه محصولات را بعنوان انگيزه اصلي در حيث بگيريم پرندگاني مناسب خواهند بود كه دارنده توان هاي بخش اعظم در ايجاد مي باشند اما در شراي هدف اصلاح نژاد و توليد پرنده ها تصحيح شده با ذخاير ژنتيكي بالا جهت فروش به مزارع مادر مي باشد مي بايست پرندگاني مد لحاظ قرار گيرند كه دارنده شناسنامة ژنتيكي كاملاً معين و توان هاي ژنتيكي بالا باشند بايد مد نظر داشت كه در موقعيت اوليه كميت و كيفيت ايجاد موضوع حيث بوده و عملكرد مزرعه دار همواره بر آن هست تا علاوه بر ايجاد اكثر كيفيت مطلوب تر نيز حاصل آيد البته در حالت دوم بيشترين توجه بر روي كيفيت طيوران توليدي متمركز مي باشد و در اين مزارع عملكرد بر آن ميباشد تا پرندگان توليدي از حيث ژنتيكي و نژادي داراي برترين مشخصات باشند و بتوانند اين خصوصيات را به نسلهاي بعدي خويش انتقال دهند . از طرف ديگر مقدار سرمايه گذاري نخستين نيز تاثير مستقيمي بر روي گزينش متد اول خواهد داشت . به طور كل جهت آغاز يك پروژه سه شيوه مد نظر مي باشد: 1 ) خريد تخم نطفه دار و جوجه كشي 2 ) خريد جوجه در سنين مختلف 3 ) خريد طيوران مولد زمينه ابتدا علي رغم نياز به سرمايه اوليه كمتر داراي خطرها بيشتري خصوصاً براي اشخاصي كه شناخت كافي به مسائل جوجه كشي و پرورش جوجه ندارند خواهد بود و لذا صرفا در مواردي توصيه مي گردد كه شخص سرمايه گذار داراي تخصص و تجربه كافي در اين مورد باشد و يا از گروه مشاور متخصص و معتمد استفاده كند . ضمن اين‌كه ميزان خواب سرمايه در اين شرايط بيش از دو سال خواهد بود . رويه دوم خريد جوجه هاي گزينش جنسيت گرديده در سنين چهار هفتگي به بالا خواهد بود . در اين منش علي رغم هزينة بيشتر نسبت به راه اوليه خلل ها كمتري در انتظار مزرعه دار خواهد بود چون شترمرغ هاي دو ماهه به بالا داراي مقاومت بيشتري در پيش‌روي حالت نامساعد محيطي بوده و نگهداري آن ها نياز به تجربة كمتري نسبت به تخم و جوجه هاي جوان خيس دارد ليكن در اين روش نيز مقطع توليد با دقت به سن پرنده خريداري شده از شش ماه ( در فيس خريد طيوران پيش مولد 5/1 ساله ) تا دو سال متغير خواهد بود . سو‌مين رويه خريد پرندگان مولد بالغ مي باشد كه اين دستور مستلزم صرف هزينه اول بالايي خواهد بود البته به ساخت كننده اين قابليت و امكان را مي دهد كه فوراً استارت به توليد نمايد . با دقت به موردها ذكر شده سفارش ما اين است كه جهت آغاز در چهره امكان تركيبي از هر سه روش گفته شده بكار گرفته شود تا علاوه بر كاهش فشار مالي وارد بر سيستم ناشي از گزينش خط مش سوم ريسك و مخاطرات احتمالي در رويكرد اول را نيز نداشته باشيم ضمن اينكه با اتخاذ اين راه تركيبي مقطع توقع جهت آغاز ساخت نيز دوچندان كمتر از موقعيت دوم خواهد بود . در هر حال و فارغ از اعتنا به دسته سيستم انتخابي، سرمايه گذاران مي بايست اعتنا داشته باشند كه در هنگام آغاز از خريد پرندگاني كه داراي مراتب خويشاوندي بالا و پتانسيل ژنتيكي پائيني مي‌باشند جلوگيري كنند و خريد از مزارع معتبري را كه ضمانتهاي كافي و مستند را ارائه مي دهند در اولويت قرار دهند و به اين نكته اعتنا داشته باشند كه صرفه جويي در اين بازه زماني و خريد طيوران ارزان قيمت و بي كيفيت ضررهاي غير قابل جبراني را در آتي در پي خواهد داشت .

توصيف خوراك: طعام به موادي گفته مي شود كه پس از خورده شدن توسط حيوان هضم، جذب و قضيه استفاده قرار گيرند و همچنين آن بخش از خوراك را كه بوسيله حيوان قضيه به كارگيري قرار مي گيرد مواد مغذي مي گويند . در شترمرغ نيز مثل ساير دامها، تغذيه حدود ۸۰-۷۰ % هزينة رشد را در بر مي گيرد كه ولي با توجه به قابليتهاي بالاي شترمرغ در به كارگيري از غذاهاي بينوا و متنوع مي توانايي تا حد زيادي از اين هزينه ها را جبران كرد .

دستگاه جوجه كشي

با وجود گذشت بيش از يك قرن از رويش شترمرغ اهلي هنوز اطلاعات چندان دقيقي از نيازهاي غذايي اين پرنده در دسترس نمي باشد . شترمرغ ها بطور بدون نقص علفخوار نيستند و در حيات وحش گوشه اي از غذا آن‌ها را حشرات، پستانداران كوچك مارمولكها و چه بسا گاهي تخم طيوران تشكيل مي دهند . شترمرغ ها قابليت و امكان معاش در مراتع حاجتمند را دارا‌هستند و مي توانند به راحتي در مكانهايي كه گاو و چه بسا گوسفند حاذق به معاش نيستند، خوراك مورد نياز خويش را تنظيم كنند . مطالعات انجام گرفته بر روي شترمرغ ها نشان مي دهد كه آنها قادرند حجم بالايي از الياف نپخته را گوارش كنند . مسير تكان غذاي مصرفي در شترمرغ ها بدين صورت ميباشد كه غذا مقدمه از مري به پيش معده رفته و گوارش نخستين به وسيله شيره معدي انجام مي گيرد، بعد اين غذا از يك منفذ والا وارد معده ماهيچه اي (سنگدان) مي گردد و در آنجا خوراك با امداد سنگريزه ها به قطعات كوچكتر خرد مي گردد (مشابه عمل دندان در بقيه جانوران) بعد از آن غذا وارد روده كوچك گرديده و با اضافه شدن ترشحات روده اي خصوصاً لوزالمعده، مواد مغذي جذب مي گردند . همچنين فعاليتهاي تخميري كه بوسيله باكتريها و در روده نابينا و تبارك انجام مي گيرد شترمرغ را كاركشته مي نمايد كه از مقادير بالاي فيبر در خوراك استعمال نمايد . در حقيقت هنگامي ما در مورد تغذيه شترمرغ حرف مي كنيم، از تغذيه يك حيوان با آناتومي منحصر به فرد به فرد و در فيض بضاعت هايي خاص حرف مي نماييم . از آنجا كه شترمرغ وسيع ترين پرندة روي زمين مي‌باشد اين اندازه بزرگ بر روي امكان سازگاري پذيري آن با آب و هواي ناحيه تاثير فراوان متعددي مي گذارد . همينطور اين جثه بزرگ مشخص و معلوم كنندة يك ضريب پرورش پرسرعت در معاش وي مي باشد . تخمير طعام خورده شده در اين پرنده در روده والا رخ مي گيرد خير چينه دان (شترمرغ چينه دان ندارد) و احتمالاً دماي بالاي مو جود در حفره تن به تخمير اوليه و هم جذب اسيدهاي چرب با زنجيره كوتاه در فرآيند preventi calus امداد مي نمايد . سنگدان ماهيچه قوي اين پرنده داراي لايه داخلي نرم بوده و براي سايش دانه هاي بسيار طاقت فرسا مناسب نيست البته در مورد كاهش سختي فيبر فعاليت آمد مي باشد . اصلي ترين نصيب روده، روده روشن دل rectocolom)) بالايي مي باشند كه داراي حفره هاي گران قدر و گسترده اي براي تخمير مي باشند و اين امر سبب مي گردند كه شترمرغ سلولز را با به عبارتي كيفيت نشخوار كنندگان هضم و گوارش نمايد . علاوه بر اينها به كار گيري از خوراك با فرمولاسيون ويژه و كنترل شده و به اصطلاح بالانس و همچنين كاشت مواد مورد مصرف در جيرة اين حيوان مي تواند تا حدود متعددي در كاهش هزينه هاي تغذيه اثرگذار باشد . ضريب تبديل غذائي در شترمرغها آنچه در موضوع تغذيه شترمرغها اصلي مي باشد اين زمينه هست كه شترمرغ ها توانايي ژنتيكي دارا‌هستند كه آن‌ها را حاذق مي سازد با بكارگيري مرحله مقداري از طعام مصرفي به ماكزيمم حد پرورش خود در طول روند مختلف زندگي دست يابند . بطور خلاصه شترمرغ ها ضريب تبديل غذايي خوبي دارند، خصوصاً تا سن ۶ ماهگي كه همگي تاكيد بايد در بدست آوردن حداكثر FCR در اين مرحله باشد . در سن شش ماهگي كمترين وزني كه سفارش مي گردد حدود ۷۰ كيلوگرم ميباشد و بايد اعتنا داشت كه پس از اين سن كاهش چشمگيري در FCR فيس خواهد داد . نمودار فوق براساس مصرف جيره هاي بالانس گرديده بدست آمده كه اين امر اهميت استفاده گيري از يك كارشناس دامپروري متخصص در فرمان تغذيه را به خير و خوبي نمايان مي سازد . صورت كارداران موثر بر جريان هاي تغذيه اي عبارت اند از: ۱ ) بكارگيري يا عدم بكارگيري كارشناس دامپروري متخصص در فرمان تغذيه ۲ ) سن بازار دهي پرنده ها كشتاري ۳ ) سن و تركيب گله مادر ۴ ) جور آب و هواي منطقه ۵ ) عامل ها مديريتي و مدل مدير اعمالي در مزرعه ۶ ) قابل دسترس بودن مواد موضوع نياز ۷ ) قيمت مواد نخستين در زمان هاي گوناگون تغذيه ۸ ) كيفيت مواد اوليه قضيه استفاده بايستي دقت داشت كه چه بسا تركيبات خاك ناحيه و مواد خوراكي كه احتمال دارد به طور اتفاقي و خارج از برنامه به وسيله پرنده مصرف گردند مي توانند تا حدودي در اعمال يك برنامه تغذيه اي غالب دخيل باشند . تركيبات غذا در شترمرغ به طور كلي دو تركيب گوناگون را مي بضاعت در تغذيه شترمرغ عنوان نمود: ۱ ) قسمت علوفه اي مانند: يونجه و شبدر كه در سنين گوناگون از ۶۰-۱۰ % جيره را شامل مي گردد . ۲ ) قسمت كنسانتره مركب از موادي نظير: گندم، جو، ذرت، سويا، كنجاله ها، سبوس، مواد معدني و ويتامينه و موادي از اين قبيل كه در سنين متفاوت ۹۰ -۴۰% كل جيره غذايي را تشكيل مي دهد و در راستي قسمت مغذي جيره به شمار مي رود . مي بايست بدين نكته دقت داشت كه هر جور صرفه جويي در تهيه و تنظيم مواد خوراكي با كيفيت مي تواند ضررهاي غيرقابل جبراني را به پرنده ها وارد وارد آورد، لذا پيشنهاد مي گردد كه جهت تغذيه از مواد اوليه مرغوب و با كيفيت بالا به كارگيري گردد . طريق تنظيم فرمولهاي غذائي جهت دستيابي به حداكثر بازده ساخت و ارتقا فايده وري و همينطور كاهش هزينه هاي غذا و تغذيه كه قسمت اعظم هزينه هاي پرورشي را دربرگيرنده شده و تاثير بي واسطه بر مقدار سودآوري يك مزرعه را دارند، به كارگيري از يك كارشناس مجرب و كار آزموده كه شناخت بي نقص و كافي به فيزيولوژي تغذيه پرنده داشته و همچنين با تركيبات مواد غذايي متعدد به خير آشنا مي باشد اجتناب ناپذير به لحاظ مي رسد . همچنين از آنجا كه نوع تغذيه انتخاب كنندة كيفيت آخرين جنس و كيفيت گزينش كنندة ارزش و در غايت مقدار فيض آوري مي باشد لذا اهميت به كار گيري از جيره هاي غذايي بالانس شده به خير و خوبي صريح مي گردد . ذكر اين نكته لازم مي‌باشد كه در هنگام تهيه و تنظيم يك فرمول غذايي بايد به فاكتورهاي گوناگوني دقت داشت و با مد نظر قرار دادن مجموعه اي از عوامل اقدام به تنظيم جيره مناسب نمود . به طور مثال يك جيره با كيفيت در مولدها، جيره اي مي‌باشد كه علاوه بر افزايش كميت و كيفيت ايجاد زمان كافي جهت جبران و تجديد مواد معدني و ويتامينه و … را براي هر پرنده به وجود آورد و فشار ناشي از توليد به بدن پرنده را خنثي كند و در جوجه ها جيره اي كه بتواند حداكثر بازدهي را در رشد و وزن گيري پرنده داشته باشد، جيره اي مناسب و فعاليت آمد خواهد بود . مي بايست دقت داشت كه در تنظيم خوراك پرنده علاوه بر مواد شالوده مشتمل بر ذرت و سويا و گندم و جو و … استعمال از مواد كليدي يا اجزاء اثبات جيره نيز بسيار حائز اهميت هست . مواد ثابت جيره مي توانند موادي مانند مكملهاي معدني و ويتامينه، نمك و موادي از اين قبيل باشد . معمولترين پرسشي كه ذهن يك مزرعه دار را به خويش مشغول مي كند اين است كه آيا خريد خوراك مهيا به صرفه خيس مي باشد يا اين كه ادغام و تهيه و تنظيم آن در مزرعه؟ پاسخ به اين پرسش تابع عواملي گوناگوني هست به طور نمونه درصورتي كه يك مزرعه داراي حالت ذيل باشد بهتر آن هست كه فعاليت تنظيم خوراك به طور غيروابسته در مزرعه انجام گيرد: ۱ ) داشتن زمين كافي جهت كشت مواد اول به ميزان قابل توجه و يا داشتن زمين جهت جايگزيني جنس (يعني كشت محصولي كه به طور بي واسطه در تهيه خوراك پرنده مصرف ندارد ولي با فروش بخشي از آن مي بضاعت و توان مواد اول مورد نياز را تهيه و تنظيم كرد و به‌اين طرز حداكثر استفاده برداري را از زمين هاي زير مالكيت داشت . ) ۲ ) داشتن كارشناس دامپرور چابكدست جهت تهيه فرمول غذايي مناسب ۳ ) داشتن امكانات حتمي جهت ميكس غذا (آسياب و ميكسر) البته درصورتي كه مزرعه اي فاقد تجهيزات ذكر شده باشد عاقلانه ترين شيوه ممكن تنظيم غذا آماده از كارخانجات معتبر طعام سازي مي باشد كه به صدق گفته ها و عملكردشان اطمينان بي نقص داريد . محل استقرار دانخوري و آبخوريها بهتر آن مي باشد كه دانخوري و آبخوريها با فاصله نسبتاٌ زيادي از يكديگر نصب گردند كه اين دستور از تركيب شدن دان و آب با يكديگر خودداري كرده و شرايط بهتري را براي پرنده آماده مي آورد . ميزان مصرف غذا و نوبتهاي غذادهي ميزان خوراك مصرفي شترمرغها در سنين گوناگون فراوان گوناگون بوده بطوريكه از ۲۰۰-۱۲۰ گرم در يكماهگي ابتدا و تا ۵/۲ كيلوگرم در روز خواهد بود البته بطور معمول طعام مصرفي به ازاء هر شترمرغ بالغ هم اندازه ۵/۲ -۲ كيلوگرم در روز مي باشد كه اما اين مقدار مي تواند بسته به فصل، گونه آب و هواي منطقه، جور فرمولاسيون غذا متغير باشد . بايد دقت داشت كه هر دسته تغييراتي كه رمز خويش و بدون شالوده علمي در گونه فرمولاسيون طعام و يا اين كه مقدار خوراك مصرفي اعمال گردد مي تواند پيامدهاي منفي را در پي داشته باشد . به طور نمونه در حالتي كه سواي توجه به فتوتيپ پرنده اقدام به تغيير‌و تحول فرمول طعام و يا اين كه ميزان آن نماييم اين تغييرات مي تواند منجر لاغري و ضعف بيش از حد پرنده شود كه در فيض جفتگيري و ايجاد رو به كاهش گذارده و نهايتاً متوقف خواهد شد و يا اين كه اينكه سبب ساز چاقي بيش از حد و عمدتاً تجمع چربي در گوشه و كنار دستگاههاي تناسلي نر و ماده گردد كه در اين رخ هم شاهد تاثيرات منفي بر روي تخمگذاري و نطفه داري آنها خوا هيم بود . توصيف خوراك: طعام به موادي گفته مي شود كه پس از خورده شدن توسط حيوان هضم، جذب و موضوع استفاده قرار گيرند و همچنين آن بخش از خوراك را كه به وسيله حيوان مسئله استعمال قرار مي گيرد مواد مغذي مي گويند .در شترمرغ نيز نظير ساير دامها، تغذيه حدود ۸۰-۷۰ % هزينة پرورش را در بر مي گيرد كه ولي با اعتنا به قابليتهاي بالاي شترمرغ در به كارگيري از غذاهاي حاجتمند و متنوع مي توانايي تا حد زيادي از اين هزينه ها را جبران كرد .با وجود گذشت بيش از يك قرن از رويش شترمرغ اهلي هنوز اطلاعات چندان دقيقي از نيازهاي غذايي اين پرنده در دسترس نمي باشد . شترمرغ ها بطور بدون نقص علفخوار نيستند و در حيات وحش بخشي از غذا آن‌ها را حشرات، پستانداران كوچك مارمولكها و چه بسا گاهي تخم طيوران تشكيل مي دهند . شترمرغ ها امكان معاش در مراتع حاجتمند را دارا هستند و مي توانند به راحتي در مكانهايي كه گاو و چه بسا گوسفند كاركشته به زندگي نيستند، غذا مسئله نياز خويش را تنظيم نمايند . مطالعات انجام گرفته بر روي شترمرغ ها نشان مي دهد كه آنان قادرند حجم بالايي از الياف نپخته را گوارش نمايند . مسير حركت غذاي مصرفي در شترمرغ ها بدين رخ ميباشد كه غذا ابتدا از مري به پيش معده رفته و گوارش نخستين به وسيله شيره معدي انجام مي گيرد، بعد از آن اين غذا از يك منفذ تعالي وارد معده ماهيچه اي (سنگدان) مي گردد و در آنجا طعام با امداد سنگريزه ها به قطعات كوچكتر خرد مي گردد (مشابه كار دندان در ساير جانوران) بعد از آن خوراك وارد روده كوچك شده و با بيش تر شدن ترشحات روده اي خصوصاً لوزالمعده، مواد مغذي جذب مي گردند . همچنين فعاليتهاي تخميري كه به وسيله باكتريها و در روده نابينا و گران قدر انجام مي گيرد شترمرغ را كار كشته مي كند كه از مقادير بالاي فيبر در خوراك استفاده كند . در راستي زماني ما در مورد تغذيه شترمرغ صحبت مي كنيم، از تغذيه يك حيوان با آناتومي اختصاصي به فرد و در سود بضاعت و توان هايي يگانه صحبت مي نماييم . از آنجا كه شترمرغ مطرح ترين پرندة روي زمين مي باشد اين مقدار والا بر روي قابليت و امكان سازش پذيري آن با آب و هواي حوزه‌ تاثير مضاعف زيادي مي گذارد . همچنين اين جثه بزرگ مشخص كنندة يك ضريب رويش سريع در زندگي او مي باشد . تخمير خوراك خورده گرديده در اين پرنده در روده تعالي چهره مي گيرد خير چينه دان (شترمرغ چينه دان ندارد) و احتمالاً دماي بالاي جانور در حفره تن به تخمير اول و نيز جذب اسيدهاي چرب با زنجيره كوتاه در مراحل preventi calus كمك مي نمايد . سنگدان ماهيچه توانمند اين پرنده دارنده لايه داخلي نرم بوده و براي سايش دانه هاي زياد مشقت بار مطلوب نيست ولي در مورد كاهش سختي فيبر كار آمد مي باشد . وسيع ترين قسمت روده، روده روشن دل rectocolom)) بالايي مي‌باشند كه دارنده حفره هاي گران قدر و گسترده اي براي تخمير مي باشند و اين دستور باعث مي گردند كه شترمرغ سلولز را با به عبارتي كيفيت نشخوار كنندگان هضم و گوارش كند . علاوه بر اينها استفاده از طعام با فرمولاسيون ويژه و در دست گرفتن گرديده و به اصطلاح بالانس و همچنين كاشت مواد مورد مصرف در جيرة اين حيوان مي تواند تا حدود متعددي در كاهش هزينه هاي تغذيه اثر گذار باشد .ضريب تبديل غذائي در شترمرغها آنچه در زمينه تغذيه شترمرغها مهم مي باشد اين قضيه است كه شترمرغ ها توانايي ژنتيكي دارا هستند كه آنان را حاذق مي سازد با بكارگيري سطح مقداري از طعام مصرفي به ماكزيمم حد رشد خود در طول مراحل مختلف زندگي دست يابند . بطور خلاصه شترمرغ ها ضريب تبديل غذايي خير و خوبي دارند، خصوصاً تا سن ۶ ماهگي كه كليه تاكيد مي بايست در بدست آوردن حداكثر FCR در اين مرحله باشد . در سن شش ماهگي كمترين وزني كه سفارش مي گردد حدود ۷۰ كيلوگرم مي باشد و بايد اعتنا داشت كه پس از اين سن كاهش چشمگيري در FCR رخ خواهد اعطا كرد . نمودار فوق براساس مصرف جيره هاي بالانس گرديده بدست آمده كه اين دستور اهميت فايده گيري از يك متخصص دامپروري كارشناس در امر تغذيه را به خوبي نمايان مي سازد . رخ عوامل اثر گذار بر جريان هاي تغذيه اي عبارت اند از:۱ ) بكارگيري يا اين كه عدم بكارگيري متخصص دامپروري كارشناس در دستور تغذيه ۲ ) سن بازار دهي طيوران كشتاري ۳ ) سن و تركيب گله مامان ۴ ) گونه آب و هواي ناحيه ۵ ) عوامل مديريتي و دسته مدير اعمالي در مزرعه ۶ ) قابل دسترس بودن مواد موضوع نياز ۷ ) قيمت مواد اوليه در زمان هاي متعدد تغذيه ۸ ) كيفيت مواد اول قضيه استفادهبايد اعتنا داشت كه چه بسا تركيبات خاك ناحيه و مواد خوراكي كه احتمال دارد به طور اتفاقي و خارج از برنامه توسط پرنده مصرف گردند مي توانند تا حدودي در اعمال يك برنامه تغذيه اي غالب دخيل باشند .تركيبات طعام در شترمرغ به طور كلي دو مخلوط مختلف را مي توانايي در تغذيه شترمرغ عنوان نمود:۱ ) نصيب علوفه اي مانند: يونجه و شبدر كه در سنين متعدد از ۶۰-۱۰ % جيره را مشتمل بر مي گردد . ۲ ) قسمت كنسانتره مركب از موادي نظير: گندم، جو، ذرت، سويا، كنجاله ها، سبوس، مواد معدني و ويتامينه و موادي از اين قبيل كه در سنين متعدد ۹۰ -۴۰% كل جيره غذايي را تشكيل مي دهد و در راستي نصيب مغذي جيره به شمار مي رود . بايستي بدين نكته توجه داشت كه هر دسته صرفه جويي در تنظيم مواد خوراكي با كيفيت مي تواند ضررهاي غيرقابل جبراني را به طيوران وارد وارد آورد، لذا توصيه مي گردد كه جهت تغذيه از مواد نخستين مرغوب و با كيفيت بالا استعمال گردد .روش تنظيم فرمولهاي غذائي جهت دستيابي به حداكثر راندمان ايجاد و ارتقا منفعت وري و همچنين كاهش هزينه هاي خوراك و تغذيه كه قسمت اعظم هزينه هاي پرورشي را مشتمل بر گرديده و تاثير بي واسطه بر ميزان سودآوري يك مزرعه را دارند، استفاده از يك متخصص چابكدست و كار آزموده كه آشنايي بي نقص و كافي به فيزيولوژي تغذيه پرنده داشته و همچنين با تركيبات مواد غذايي گوناگون به خير و خوبي آشنا مي باشد اجتناب ناپذير به لحاظ مي برسد . همچنين از آنجا كه نوع تغذيه گزينش كنندة كيفيت آخري متاع و كيفيت تعيين كنندة ارزش و در غايت اندازه سود آوري مي باشد لذا اهميت استعمال از جيره هاي غذايي بالانس گرديده به خوبي آشكار مي گردد . ذكر اين نكته واجب مي‌باشد كه در هنگام تهيه يك فرمول غذايي بايد به فاكتورهاي گوناگوني توجه داشت و با مد نظر قرار دادن مجموعه اي از دست اندركاران مبادرت به تنظيم جيره مطلوب نمود . به طور نمونه يك جيره با كيفيت در مولدها، جيره اي است كه علاوه بر افزايش كميت و كيفيت ايجاد مجال كافي جهت جبران و تجديد مواد معدني و ويتامينه و … را براي هر پرنده به وجود آورد و فشار ناشي از ساخت به بدن پرنده را خنثي نمايد و در جوجه ها جيره اي كه بتواند حداكثر بازدهي را در رويش و وزن گيري پرنده داشته باشد، جيره اي مطلوب و عمل آمد خواهد بود . بايد توجه داشت كه در تهيه و تنظيم طعام پرنده علاوه بر مواد شالوده مشتمل بر ذرت و سويا و گندم و جو و … به كارگيري از مواد اساسي يا اين كه اجزاء ثابت جيره نيز مضاعف حائز اهميت مي‌باشد . مواد اثبات جيره مي توانند موادي مثل مكملهاي معدني و ويتامينه، نمك و موادي از اين قبيل باشد .معمولترين پرسشي كه ذهن يك مزرعه دار را به خود مشغول مي كند اين مي‌باشد كه آيا خريد غذا مهيا به صرفه خيس مي‌باشد يا اين كه ادغام و تهيه و تنظيم آن در مزرعه؟پاسخ به اين پرسش تابع عواملي گوناگوني مي باشد به طور مثال در حالتي كه يك مزرعه دارنده وضعيت زير باشد بهتر آن مي‌باشد كه كار تنظيم خوراك به طور غيروابسته در مزرعه انجام گيرد: ۱ ) داشتن زمين كافي جهت كشت مواد اوليه به اندازه قابل اعتنا و يا داشتن زمين جهت جايگزيني متاع (يعني كشت محصولي كه به طور بي واسطه در تهيه و تنظيم غذا پرنده مصرف ندارد البته با فروش گوشه اي از آن مي بضاعت مواد اول مورد نياز را تهيه و تنظيم كرد و بدين شيوه حداكثر سود برداري را از زمين هاي زير مالكيت داشت . ) ۲ ) داشتن متخصص دامپرور كاردان جهت تنظيم فرمول غذايي مطلوب ۳ ) داشتن امكانات ضروري جهت ميكس خوراك (آسياب و ميكسر) البته در‌صورتي‌كه مزرعه اي فاقد تجهيزات مذكور باشد عاقلانه ترين رويه ممكن تنظيم غذا مهيا از كارخانجات معتبر خوراك سازي مي باشد كه به درستي گفته ها و عملكردشان اطمينان بدون نقص داريد . محل استقرار دانخوري و آبخوريها بهتر آن است كه دانخوري و آبخوريها با فاصله نسبتاٌ متعددي از يكديگر نصب گردند كه اين امر از ادغام شدن دان و آب با يكديگر جلوگيري كرده و حالت بهتري را براي پرنده مهيا مي آورد .مقدار مصرف غذا و نوبتهاي غذادهي اندازه خوراك مصرفي شترمرغها در سنين مختلف زياد متفاوت بوده بطوريكه از ۲۰۰-۱۲۰ گرم در يكماهگي آغاز و تا ۵/۲ كيلوگرم در روز خواهد بود ولي بطور معمول خوراك مصرفي به ازاء هر شترمرغ بالغ هم اندازه ۵/۲ -۲ كيلوگرم در روز مي باشد كه البته اين مقدار مي تواند بسته به فصل، گونه آب و هواي منطقه، نوع فرمولاسيون غذا متغير باشد . بايستي توجه داشت كه هر مدل تغييراتي كه راز خويش و بدون اساس علمي در مدل فرمولاسيون خوراك و يا اين كه ميزان خوراك مصرفي اعمال گردد مي تواند پيامدهاي منفي را در پي داشته باشد . به طور نمونه درصورتي كه فارغ از اعتنا به فتوتيپ پرنده مبادرت به تغيير فرمول خوراك و يا مقدار آن نماييم اين تغييرات مي تواند سبب لاغري و ضعف بيش از حد پرنده شود كه در سود جفتگيري و ساخت رو به كاهش گذارده و نهايتاً متوقف خواهد شد و يا اين كه اينكه باعث چاقي بيش از حد و عمدتاً تجمع چربي در گوشه و كنار دستگاههاي تناسلي نر و ماده گردد كه در اين صورت نيز شاهد تاثيرات منفي بر روي تخمگذاري و نطفه داري آنان خواهيم بود .
مقدار طعام مصرفي پرنده بايستي در دو يا سه نوبت در اختيار مو جود قرار گيرد چون اين عمل نيز از فساد و تغييرات شيميائي و فيزيكي خوراك در ارتفاع روز پرهيز كرده و هم به پرنده مجال هضم و جذب بهتر را خواهد داد . لذا بهتر آن است كه طعام دهي به پرنده دست‌كم در دو نوبت انجام گيرد . خصوصيات آب مصرفي آب آشاميدني كه در اختيار پرنده قرار مي گيرد و بايد كاملاً منزه و عاري از هر گونه آلودگي باشد . ضمن اين‌كه بايد دقت داشت كه سختي آن يا E .C از حد مجاز قضيه مصرف در طيور فراتر نباشد . بطور كلي هر شترمرغ دارنده مصرفي آبي‌رنگ مساوي ۱۲-۹ ليتر در روز مي باشد كه اما اين مقدار بر شالوده آب و هوا و گونه جيره مصرفي مختلف خواهد بود بطوريكه در فصول سرد سال و يا در هنگام به كار گيري از علوفه هاي نو و آب دار مقدار آب مصرفي اندك و بالعكس در فصول گرم سال و يا اين كه در چهره به كار گيري از جيره كم آب مقدار آب قضيه نياز بخش اعظم خواهد بود . اگر رشد شترمرغ در مناطقي انجام مي گيرد كه قابليت تهيه و تنظيم آب سالم به رنج وجود داراست و يا اين كه رنج آب داراي استانداردهاي اضطراري نمي باشد مي توانايي با نصب دستگاههاي رنج گير و ضدعفوني كنندة آب تا حدي اين مشكل ها را برطرف نمود .ز آنجا كه آب يكي از مواد فراوان مهم در پرورش و سالمي پرنده ها به شمار مي رود لذا اهميت به كار گيري از منابع آبي‌رنگ تندرست فراوان اهميت خواهد داشت .

تامين آب بهداشتي جهت تندستي گله و كارايي با صرفه اقتصادي آن اضطراري ميباشد .خطوطي كه آب را به طيوران مي رساند واضح نيستند،لذا ديدن آنچه داخل لوله ها رخداد مي افتد غير ممكن هست .

دستگاه جوجه كشي

به همين دليل در دوران تطهير و ضد عفوني فارم ميان دو جوجه ريزي اين بخش از سالن ها مي تواند به راحتي فراموش شود .لذا توجه به پاكسازي سيستم آبخوري پس از هر گله امري ضروري ميباشد . بهداشت موفقيت آميز آب با نظافت موثر خطوط آبخوري ابتدا مي شود .تنوع و تغيير و تحول پذيري سيستم هاي آبخوري موجب معضل در انتخاب راه و روش پاكسازي مي شود ولي مي توانايي با داشتن اطلاعاتي از كيفيت آب،ابزار درست و اندكي عملكرد بر آن ها فائق آمد .با پيروي از ارشادوراهنمايي هاي تحت طيوران شما آب با كيفيت در اختيار خواهند داشت: قدم اول:آناليز آب را داشته باشيد آب را جهت مواد معدني كه موجب رنج آن مي شود محاسبه فرماييد كلسيم،منيزيم، و منگنز،اگر آب محتوي بيش از 90PPM مجموع كلسيم و منيزيم و يا اين كه 0/05PPM منگنز باشد در نظر دريافت كردن مشقت گير و يا اسيد در برنامه پاك سازي خطوط آبخوري قضيه نياز خواهد بود .اين تركيبات رسوب مواد معدني در خطوط آبخوري و بست ها (اتصالات آن) را از در بين مي موفقيت . گام دوم:اتخاب پاك كننده بهداشتي يك ماده پاك كننده بهداشتي كه بطور موثري قوي به حل كردن و از في مابين بردن كليه بيوفيلم يا اين كه گل و لاي مو جود در سيستم آبخوري ياشد را گزينش فرمائيد .از بهترين مواد جهت اين منظور محلول هاي تغليظ شده پراكسد هيدروژن مي باشد . گذشته از استعمال از هر پاك كننده قوي،از كاركرد درست مخازن آب مطمئن شويد چون در اين فيس فشار هواي توليد گرديده در خطوط آبخوري به راحتي تخليه مي شود .قبلي از به كارگيري از تميز كننده ها جهت خودداري از زخم هاي غير لازم يه سيستم آبخوري با تامين كنندگان امكانات مشورت فرماييد . گام سوم:آماده سازي محلول منزه كننده از قويترين پيشنهاد شده در بروشور ماده مسئله حيث جهت حصول شايسته ترين فيض استعمال فرماييد .بخش اعظم مقسم هاي سيستم آبخوري فقط توان پخش كردن غلظت هاي بين 8/0 تا 6/1 درصد از ماده داراي اهميت اوليه را دارا‌هستند .لذا در صورت نياز به غلظت هاي بالاتر،بهتر است محلول منزه كننده غليظ اوليه را در يك تانك بزرگ حل كرده و سواي استفاده در سيستم آبخوري توزيع نماييد . براي مثال در صورتي‌كه محلول 3% قضيه نياز است سه حجم از ماده منزه كننده را با 97 حجم آب براي ساخت محلول آخرين مخلوط نمائيد .از مالامال اكسيد هيدروزن 35% با رقت 3% به عنوان پاك كننده ايده آل جهت سيستم هاي آبخوري مي توان اسم پيروزي . قدم چهارم:شستشو و پاك كردن خطوط جهت مالامال كردن و پاك نمودن 30 متر لوله آبخوري به قطر 20 ميلي ليتر به 30 تا 38 ليتر آب نياز مي باشد .در صورتيكه سالني با 150 متر طول و دو خط آبخوري داشته باشيم بايد دست‌كم 380 ليتر محلول پاك كننده ساخته شود .خطوط آبخوري به نحوي بايستي طراحي گردد كه قابليت باز شدن و تخليه بدون نقص را در برهه زماني پاك سازي داشته باشد . جهت پاك سازي خطوط آبخوري از فرايند زير پيروي كنيد: 1-لوله هاي آبخوري را براي تخليه شدن بي نقص باز فرماييد . 2-مواد منزه كننده را وارد لوله هاي آبخوري فرمائيد . 3-آب خروجي از لوله ها را ملاحظه كنيد تا از وجود مواد پاك كننده در آن مثل كف مطمئن گرديد . 4-لوله هاي آبخوري را پس از مالامال شدن از مواد تميز كننده بسته و بگذاريد مواد طبق توصيه كارخانه ايجاد كننده در لوله ها باقي بماند (در صورت امكان بيش از 24 ساعت) 5-بعد از گذشت زمان دوران مشخص مواد پاك كننده را با فشار آب از لوله هاي آبخوري بيرون كنيد .آبي رنگ كه براي اين منظور به كار گيري مي شود بايستي دربردارنده همان تراز از ماده منزه كننده باشد كه بطور نرمال در آب آشاميدني پرنده ها وجود دارااست .در غياب برنامه استاندارد بهداشتي آب،مي توانايي يك محلول غليظ اوليه با افزودن 113 گرم هيپوكلريت سديم 5% به ازاي هرليتر درست كرد و بعد از آن آن را به نسبت 5/7 گرم در هر ليتر رقيق توليد .به اين وسيله آب شستشويي با 3-5 PPM كلر آماده خواهد شويد . 6-پس از منزه كردن،پاكسازي و تخليه سيستم،آب تاميني مي بايست تازه و كلرينه گرديده باشد (3-5 PPM در دورترين آبخوري از منبع) .در فيس به كار گيري از دستگاه مقدار گيري كار اكسيداتيو (ORP)،عدد آن حداقل مي بايست 650 باشد . لوله هاي آب از چاه تا تالار هاي مرغداري هم در در ميان دو گله مي بايست پاك و تطهير شوند .بهترين موقعيت عدم تخليه آب لوله هاي بيرون از سالن از طريق لوله هاي درون تالار مي باشد .لذا جهت تخليه لوله هاي آب بيرون،شيلنگ رابط لوله هاي خارج سالن را به تانك دارويي وصل كرده و از طريق اين سيستم مبادرت به تخليه آب و پاكسازي لوله هاي آب بيرون سالن مي نمائيم . قدم پنجم:حذف تركيبات معدني پس از منزه كردن خطوط،با به كارگيري از رنج گير يا تركيبات اسيدي مي توان نسبت به حذف تركيبات معدني مبادرت كرد .استعمال از تركيبات شيميايي بايد بر شالوده سفارش كارخانه توليد كننده چهره گيرد .يكي از موادي كه به اين خواسته بكار مي رود اسيد سيتريك مي باشد . 1-يك محلول غليظ نخستين توسط تركيب كردن 2-1 بسته اسيد سيتريك در 8/3 ليتر آب بسازيد (هر بسته نسبتاً مشتمل بر 410 گرم مي باشد)و آن‌گاه آن را به نسبت 5/7 گرم در ليتر رقيق نماييد (8% درصد يا 128/1)خطوط آبخوري را با اين محلول لبريز كرده و اذن دهيد 24 ساعت باقي بماند جهت حذف بهينه مواد رنج زا،PH تحت 5 واجب ميباشد . 2-خطوط آب را تخليه فرمائيد يك محلول غليظ اول كه شامل 90-60 گرم هيپو كلريت سديم 5% يه ازاي هر ليتر ميباشد درست كنيد .اين محلول را به نسبت 5/7 گرم در ليتر (8% يا اين كه 128/1) رقيق نموده و خطوط آبخوري را مجددا با آن پر و 4 ساعت در اين حالت باقي گذاريد .اين غلظت ازكلر باكتري هاي باقي‌مانده را كشته و بقاياي بيوفيلم ها را حذف خواهد كرد . 3-شستشوي آخرين خطوط را با آب آشاميدني كه دربردارنده تراز نرمالي از ماده منزه كننده مي باشد انجام دهيد (سطح نرمال از ماده منزه كننده بوسيله تركيب كردن 30 گرم از هيپو كلريت سديم 5% در هر ليتر آب كه به نسبت 5/7 گرم در هرليتر رقيق شده است بدست مي آيد .) شستشوي تحت فشار را تا زمانيكه آب لوله ها حاوي بيش از 5 PPM كلر نباشد ادامه دهيد . قدم ششم:سيستم را تميز نگهداريد پس از ضد عفوني،مهم اينست كه سيستم آبخوري پاك نگه داشته شود .يك برنامه روزمره مطلوب جهت بهداشت آب پايه گذاري كردن كنيد برنامه بهداشتي ايده آل جهت خطوط آبخوري شامل تزريق منزه كننده مناسب و يك اسيد مي باشد .اجراي اين برنامه نيازمند وجود 2 مقسم يا اين كه تزريق كننده محلول نخستين را با هيپو كلريت سديم (غلظت 5%) به ميزان 40 گرم در ليتر صحيح كرده و سپس به نسبت 5/7 گرم در ليتر در آب آشاميدني رقيق نماييد .هدف تامين آب آشاميدني بهداشتي با سطح پيوسته اي از 3-5 PPMكلر در دورترين نقطه تالار از مقسم مي باشد . ساير ضد عفوني كننده ها: ازن (O3) يك ياكتري كش،ويروس كش و اكسيد كننده شيميايي مضاعف اثرگذار مي باشد .ازن با آهن و منگنز عكس العمل مي دهد تا هر دو آنها با سهولت بيشتري بوسيله فيلتر اسيون قابليت حذف پيدا نمايند .همچنين ازن غير وابسته به PH كار كرده و مي تواند در چهره استفاده هم زمان با كلر،آن را غير فعال نمايد .ازن با وجود اين‌كه يك ضد عفوني تماسي بوده و به سرعت پخش مي شود البته هيچ مانده اي در سيستم آبخوري باقي نمي گذارد .از آنجائيكه مشكل ها به كار گيري از دي اكسيد كلر در مثال هاي نو ساخت گرديده برطرف گرديده مي باشد لذا اين كالا راه و روش خويش را به بازار بعنوان يك ضد عفوني كننده مطلوب گشوده كرده هست .دي اكسيد كلر به به عبارتي ميزان كلر در كشتن باكتري ها اثر گذار است و دارنده تاثير بيشتري در كشتن ويروسها و حذف آهن و منگنز هست .اثر دي اكسيد كلر به وسيله PH پايين تاثير قرار نمي گيرد . نكته هاي نهايي 1-از اسيد بعنوان تنها رويكرد ضد عفوني آب استعمال نكنيد چون اسيد به تهايي منجر رويش باكتري ها و قارچ ها در سيستم هاي آبخوري مي شود . 2-عموميت استعمال از مالامال اكسيد هيدروژن بعنوان يك ضد عفوني كننده آب در هم اكنون ارتقا است .PH و قليائيت بي كربنات نقش با اهميت را در مقدار تاثير مالامال اكسيد هيدروژن قابليت ذخيره سازي در واحد را دارا مي باشد البته كيفيت آن به مرور زمان كاهش مي يابد .اين ماده يك اكسيد كننده حاذق بوده ولي هيچ باقي‌مانده اي به جاي نمي گذارد . 3-پر اكسيد هيدروژن يك عكس العمل دهنده توانا هست و عمل با آن به نگهداري زيادي نياز دارد .آزمايشات اضطراري روي هر ماده شيميايي بايستي قبل از بكار بردن آن انجام گيرد .پيروي از دستورالعمل به كار گيري از اين ماده جهت دوري از آسيب رساني به اشخاص و تجهيزات بسيار داراي اهميت ميباشد . مالامال اكسيد هيدروژن 50% كه با نيترات نقره تثبيت گرديده هست يك ضد عفوني كننده مضاعف مفيد و بوده كه آسيبي به خطوط آبخوري نمي رساند . ۴-زمان تجويز مواد ديگر در آب آشاميدني طيور،بهتر مي باشد از مصرف كلر و ساير ضد عفوني كننده ها ممانعت بعمل آيد .كلر،واكسن ها را غيرفعال كرده و تاثير برخي از داروها را كاهش مي دهد .به كارگيري از كلر و يا ساير ضد عفوني كننده ها را پس از اتمام مصرف دارو،واكسن و . . . از رمز بگيريد . 5-دستورالعمل هاي بهداشت خطوط آبخوري مي تواند تابعي از قانون ها محلي باشد .لطفا با كارشناسان محلي در تماس بوده و همواره از فرمان العمل هاي كارخانه آفريننده پيروي فرمائيد .

تامين آب بهداشتي جهت تن درستي گله و همت با صرفه اقتصادي آن اضطراري است .خطوطي كه آب را به پرندگان مي رساند روشن نيستند،لذا ديدن آنچه درون لوله ها واقعه مي افتد غير ممكن هست .

دستگاه جوجه كشي

به همين ادله در بازه پاك سازي و ضد عفوني فارم في مابين دو جوجه ريزي اين بخش از تالار ها مي تواند به راحتي فراموش شود .لذا توجه به پاك سازي سيستم آبخوري پس از هر گله امري لازم مي باشد . بهداشت برد آميز آب با تميز كاري اثرگذار خطوط آبخوري مقدمه مي شود .تنوع و تغيير پذيري سيستم هاي آبخوري موجب بحران در گزينش راه پاكسازي مي شود ولي مي بضاعت و توان با داشتن اطلاعاتي از كيفيت آب،ابزار درست و اندكي سعي بر آن ها فائق آمد .با پيروي از راهنمايي هاي ذيل طيوران شما آب با كيفيت در اختيار خواهند داشت: قدم اول:آناليز آب را داشته باشيد آب را جهت مواد معدني كه موجب سختي آن مي شود آناليز فرماييد كلسيم،منيزيم، و منگنز،اگر آب محتوي بيش از 90PPM مجموع كلسيم و منيزيم و يا اين كه 0/05PPM منگنز باشد در لحاظ تصاحب كردن مشقت گير و يا اسيد در برنامه تطهير خطوط آبخوري موضوع نياز خواهد بود .اين تركيبات رسوب مواد معدني در خطوط آبخوري و بست ها (اتصالات آن) را از در بين مي موفقيت . قدم دوم:اتخاب منزه كننده بهداشتي يك ماده منزه كننده بهداشتي كه بطور موثري كاركشته به حل كردن و از در ميان بردن همه بيوفيلم يا اين كه گل و لاي موجود در سيستم آبخوري ياشد را گزينش فرمائيد .از بهترين مواد جهت اين مراد محلول هاي تغليظ گرديده پراكسد هيدروژن مي باشد . گذشته از به كارگيري از هر تميز كننده قوي،از كاركرد صحيح مخازن آب مطمئن شويد زيرا در اين چهره فشار هواي ايجاد شده در خطوط آبخوري به راحتي تخليه مي شود .قبل از به كارگيري از پاك كننده ها جهت پرهيز از جراحت هاي غير واجب يه سيستم آبخوري با تامين كنندگان امكانات مشورت كردن فرماييد . گام سوم:آماده سازي محلول منزه كننده از قويترين سفارش گرديده در بروشور ماده قضيه نظر جهت حصول شايسته ترين فيض به كار گيري فرماييد .بيشتر مقسم هاي سيستم آبخوري تنها توانايي پخش كردن غلظت هاي في مابين 8/0 تا 6/1 درصد از ماده حساس اول را دارا‌هستند .لذا در صورت نياز به غلظت هاي بالاتر،بهتر هست محلول تميز كننده غليظ اول را در يك تانك بزرگ حل كرده و فارغ از استفاده در سيستم آبخوري توزيع فرمائيد . براي نمونه در حالتي كه محلول 3% مورد نياز هست سه حجم از ماده تميز كننده را با 97 حجم آب براي توليد محلول آخرين تركيب فرمائيد .از پر اكسيد هيدروزن 35% با رقت 3% به عنوان پاك كننده ايده آل جهت سيستم هاي آبخوري مي توان اسم موفقيت . قدم چهارم:شستشو و منزه كردن خطوط جهت پر كردن و تميز نمودن 30 متر لوله آبخوري به قطر 20 ميلي ليتر به 30 تا 38 ليتر آب نياز مي باشد .در صورتيكه سالني با 150 متر ارتفاع و دو خط آبخوري داشته باشيم بايستي دست‌كم 380 ليتر محلول تميز كننده ساخته شود .خطوط آبخوري به نحوي مي بايست پباده سازي گردد كه قابليت باز شدن و تخليه بي نقص را در زمان پاكسازي داشته باشد . جهت تطهير خطوط آبخوري از فرآيند زير پيروي كنيد: 1-لوله هاي آبخوري را براي تخليه شدن بدون نقص باز نماييد . 2-مواد تميز كننده را وارد لوله هاي آبخوري نماييد . 3-آب خروجي از لوله ها را ملاحظه كنيد تا از وجود مواد تميز كننده در آن مثل كف مطمئن شويد . 4-لوله هاي آبخوري را پس از لبريز شدن از مواد تميز كننده بسته و بگذاريد مواد طبق پيشنهاد كارخانه ساخت كننده در لوله ها باقي بماند (در صورت قابليت و امكان بيش از 24 ساعت) 5-بعد از عبور كرد مقطع مدت معين مواد منزه كننده را با فشار آب از لوله هاي آبخوري بيرون كنيد .آبي رنگ كه براي اين منظور استفاده مي شود بايد حاوي همان تراز از ماده پاك كننده باشد كه بطور نرمال در آب آشاميدني طيوران وجود دارااست .در غياب برنامه استاندارد بهداشتي آب،مي توانايي يك محلول غليظ اول با افزودن 113 گرم هيپوكلريت سديم 5% به ازاي هرليتر درست كرد و بعد آن را به نسبت 5/7 گرم در هر ليتر رقيق توليد .به اين وسيله آب شستشويي با 3-5 PPM كلر آماده خواهد گرديد . 6-پس از پاك كردن،پاكسازي و تخليه سيستم،آب تاميني مي بايست نو و كلرينه شده باشد (3-5 PPM در دورترين آبخوري از منبع) .در صورت به كارگيري از دستگاه اندازه گيري كار اكسيداتيو (ORP)،عدد آن دست‌كم بايد 650 باشد . لوله هاي آب از چاه تا سالن هاي مرغداري هم در ميان دو گله بايستي تميز و تطهير شوند .بهترين حالت عدم تخليه آب لوله هاي خارج از سالن از روش لوله هاي درون تالار مي باشد .لذا جهت تخليه لوله هاي آب بيرون،شيلنگ رابط لوله هاي بيرون سالن را به تانك دارويي وصل كرده و از شيوه اين سيستم اقدام به تخليه آب و تطهير لوله هاي آب بيرون سالن مي نمائيم . قدم پنجم:حذف تركيبات معدني پس از پاك كردن خطوط،با به كارگيري از سختي گير يا اين كه تركيبات اسيدي مي بضاعت و توان نسبت به حذف تركيبات معدني مبادرت كرد .استعمال از تركيبات شيميايي مي بايست بر اساس توصيه كارخانه توليد كننده چهره گيرد .يكي از موادي كه به اين منظور بكار مي رود اسيد سيتريك مي باشد . 1-يك محلول غليظ نخستين بوسيله مخلوط كردن 2-1 بسته اسيد سيتريك در 8/3 ليتر آب بسازيد (هر بسته نسبتاً شامل 410 گرم مي باشد)و بعد از آن آن را به نسبت 5/7 گرم در ليتر رقيق فرماييد (8% درصد يا اين كه 128/1)خطوط آبخوري را با اين محلول پر كرده و اجازه دهيد 24 ساعت باقي بماند جهت حذف باصرفه مواد سختي زا،PH تحت 5 واجب مي باشد . 2-خطوط آب را تخليه فرمائيد يك محلول غليظ اوليه كه شامل 90-60 گرم هيپو كلريت سديم 5% يه ازاي هر ليتر هست صحيح فرماييد .اين محلول را به نسبت 5/7 گرم در ليتر (8% يا 128/1) رقيق نموده و خطوط آبخوري را مجددا با آن پر و 4 ساعت در اين موقعيت باقي گذاريد .اين غلظت ازكلر باكتري هاي باقيمانده را كشته و بقاياي بيوفيلم ها را حذف خواهد كرد . 3-شستشوي آخري خطوط را با آب آشاميدني كه حاوي سطح نرمالي از ماده پاك كننده مي باشد انجام دهيد (سطح نرمال از ماده پاك كننده به وسيله مخلوط كردن 30 گرم از هيپو كلريت سديم 5% در هر ليتر آب كه به نسبت 5/7 گرم در هرليتر رقيق شده مي‌باشد بدست مي آيد .) شستشوي پايين فشار را تا زمانيكه آب لوله ها حاوي بيش از 5 PPM كلر نباشد ادامه دهيد . قدم ششم:سيستم را منزه نگهداريد پس از ضد عفوني،مهم اينست كه سيستم آبخوري تميز نگه داشته شود .يك برنامه روزانه مناسب جهت بهداشت آب تدوين كردن كنيد برنامه بهداشتي ايده آل جهت خطوط آبخوري مشتمل بر تزريق منزه كننده مناسب و يك اسيد مي باشد .اجراي اين برنامه مستلزم وجود 2 مقسم يا اين كه تزريق كننده محلول نخستين را با هيپو كلريت سديم (غلظت 5%) به اندازه 40 گرم در ليتر صحيح كرده و آنگاه به نسبت 5/7 گرم در ليتر در آب آشاميدني رقيق فرمائيد .انگيزه تامين آب آشاميدني بهداشتي با سطح پيوسته اي از 3-5 PPMكلر در دورترين نقطه تالار از مقسم مي باشد . ساير ضد عفوني كننده ها: ازن (O3) يك ياكتري كش،ويروس كش و اكسيد كننده شيميايي دوچندان موثر مي باشد .ازن با آهن و منگنز واكنش مي دهد تا هر دو آنان با سهولت بيشتري توسط غربال اسيون امكان حذف پيدا كنند .همچنين ازن غير متعلق به PH فعاليت كرده و مي تواند در صورت استفاده هم‌زمان با كلر،آن را غير فعال نمايد .ازن با وجود اينكه يك ضد عفوني تماسي بوده و به سرعت پخش مي شود اما هيچ ما‌نده اي در سيستم آبخوري باقي نمي گذارد .از آنجائيكه مشكل ها استعمال از دي اكسيد كلر در نمونه هاي جديد ايجاد گرديده برطرف گرديده مي باشد لذا اين محصول خط مش خويش را به بازار بعنوان يك ضد عفوني كننده مطلوب گشوده كرده ميباشد .دي اكسيد كلر به به عبارتي ميزان كلر در كشتن باكتري ها موءثر هست و دارنده تاثير بيشتري در كشتن ويروسها و حذف آهن و منگنز ميباشد .اثر دي اكسيد كلر به وسيله PH تحت تاثير قرار نمي گيرد . نكته هاي نهايي 1-از اسيد بعنوان فقط روش ضد عفوني آب به كارگيري نكنيد چون اسيد به تهايي منجر رويش باكتري ها و قارچ ها در سيستم هاي آبخوري مي شود . 2-عموميت به كارگيري از لبريز اكسيد هيدروژن بعنوان يك ضد عفوني كننده آب در هم اكنون ارتقاء مي باشد .PH و قليائيت بي كربنات نقش اساسي را در اندازه تاثير مالامال اكسيد هيدروژن قابليت و امكان ذخيره سازي در واحد را دارا مي‌باشد البته كيفيت آن به مرور مقطع كاهش مي يابد .اين ماده يك اكسيد كننده توانا بوده ولي هيچ باقي‌مانده اي به جاي نمي گذارد . 3-پر اكسيد هيدروژن يك واكنش دهنده توانا هست و كار با آن به نگهداري زيادي نياز دارد .آزمايشات ضروري روي هر ماده شيميايي مي بايست قبل از بكار بردن آن انجام گيرد .پيروي از دستورالعمل به كار گيري از اين ماده جهت خودداري از آسيب رساني به اشخاص و تجهيزات مضاعف اصلي مي باشد . لبريز اكسيد هيدروژن 50% كه با نيترات نقره تثبيت گرديده ميباشد يك ضد عفوني كننده فراوان اثرگذار و بوده كه آسيبي به خطوط آبخوري نمي رساند . ۴-زمان تجويز مواد ديگر در آب آشاميدني طيور،بهتر مي‌باشد از مصرف كلر و بقيه ضد عفوني كننده ها ممانعت بعمل آيد .كلر،واكسن ها را غيرفعال كرده و تاثير برخي از داروها را كاهش مي دهد .به كار گيري از كلر و يا ساير ضد عفوني كننده ها را پس از اتمام مصرف دارو،واكسن و . . . از رمز بگيريد . 5-دستورالعمل هاي بهداشت خطوط آبخوري مي تواند تابعي از قوانين محلي باشد .لطفا با كارشناسان محلي در تماس بوده و همواره از فرمان العمل هاي كارخانه آفريننده پيروي نماييد .

هم چنانكه مي دانيم هزينه بيشتر توليد در صنعت طيور را دان تشكيل مي دهد و از آنجا كه انرژي قضيه نياز براي ايجاد و ساير اعمال حياتي هم از نحوه دان در اختيار طيور قرار مي گيرد , لذا انتخاب ميزان مورد نياز طيور تخم گذار تجاري و نيز چنين تهيه فرمول هاي دان با حداقل قيمت و به شرط تامين نياز هاي حتمي و از گزاره انرژي , از اهميت به سزايي برخوردار هست .

دستگاه جوجه كشي

تغييرات انرژي دان پديده تغييرات مقدار دان مصرفي روزانه در طيور تخم گذار كه ناشي از تغييرات سطح انرژي دان چهره مي گيرد امري ميباشد كه از سال‌ها دور مورد پذيرش واقع گرديده است .در حاليكه هر مرغ تخمگذار ي نژاد لگهورن در دوره ساخت به حدود ۳۲۰ كيلو كالري انرژي در روز نياز داراست , افزايش ۱۰ درصدي انرژي دان مي تواند منجر تغيير‌و تحول در مقدار دان مصرف شده روزانه به ميزان ۲ تا ۳ درصد گردد و اين تغيير و تحول در نژادهاي سنگين خيس مرغ تخمگذار تجارتي كه به حدود ۴۰۰ كيلو كالري در روز انرژي نياز دارا‌هستند مي تواند به ۵ درصد نيز برسد .از طرف ديگر با كاهش تراز انرژي دان , به اندازه مصرف روزمره افزوده مي شود كه اين تغيير‌و تحول در اندازه مصرف در سويه هاي متعدد مرغ تخمگذار برابر نبوده و مختلف از يكديگر مي باشد . طيور تخم گذار كه با تغيير‌و تحول سطح انرژي دان قابليت و امكان تغيير و تحول در اندازه مصرف دان روزمره را به خواسته تامين انرژي مسئله نياز خويش دارا هستند در رتبه حرارت هاي دربين ۱۰ تا ۲۹ سلسيوس تغيير‌و تحول چنداني در مقدار مصرف دان خويش نمي دهند , اما با كاهش مرتبه حرارت به كمتر از ۱۰ سكو سلسيوس , ارتقاء مقدار دان روزمره به منظور تامين انرژي مورد نياز , قابل دقت مي باشد .براي جبران فقدان انرژي دريافتي در مرغ تخمگذار ناشي از كاهش مصرف دان به دنبال افزايش دماي محفظه به تبع آن افزايش داده ولي با ارتقاء عمده دماي محيط به تبع آن ارتقاء تعداد و زمان دهن زدن مرغ , ارتقا اكثر انرژي دان بي تاثير و قدرتمند به تامين كمبود انرژي ناشي از قليل شدن مصرف دان بيشتر وقت خويش را صرف دفع گرما از روش دهن زدن مي كند . تاثير تغييرات سطوح گوناگون انرژي دان در عملكرد تغييرات در اندازه دان مصرفي روزانه طيور تخمگذار ناشي از تغيير تحول سطح انرژي دان فيس مي گيرد , تا زمانيكه مرغ بتواند انرژي و بقيه مواد لازم قضيه نياز روزمره را در اثر تغيير‌و تحول مقدار دان دريافت كند معمولاً تغييري هم در كارايي به استثناي وزن تخم مرغ به‌وجود نخواهد آمد .به تيتر نمونه : در سه گله مرغ تخمگذار تجارتي و با مصرف فرمول هاي دان با سطوح انرژي ۲۵۱۹ , ۲۷۹۸ , ۳۰۷۸ كيلو كالري در كيلوگرم , ساخت در هر سه گله برابر اما در گله اي كه از انرژي با سطح ۳۰۷۸ استعمال كرده بود وزن تخم مرغ حدود ۲ گرم بخش اعظم بوده مي باشد . متوسط ميزان دان روزانه مصرف شده به وسيله هر مرغ در اين سه گله نيز «۶/۱۱۸ گرم با انرژي ۲۵۱۹ » , « ۳/۱۰۹ گرم با انرژي ۲۷۹۸ و ۷/۱۰۷ گرم دان با انرژي ۳۰۷۸ » كيلو گرم كالري بوده است .فيض اين آزمايش اهميت اين قضيه را ثابت مي نمايد كه مرغ داران و جيره نويسان با تغيير و تحول انرژي دان و آن هم به هر قيمتي كه شده نبايد توقع ارتقا ساخت و بهبود همت را داشته باشند مگر آنكه بخواهند وزن تخم مرغ ايجاد شده ارتقاء يابد , به عبارت ديگر افزايش سطح انرژي دان كه ارتقاء ارزش آن را هم به دنبال خواهد داشت بايد از حيث اقتصادي توجيه پذير باشد .دقت به اين زمينه نيز اضطراري است كه تغييرات انرژي فرمول دان مي بايست با تغيير‌و تحول در مقادير ساير مواد واجب مانند پروتئين , اسيدهاي آمينه و چه بسا ويتامين ها و مواد معدني صورت گيرد تا فرمول دان از حيث تمام مواد لازم متعادل گردد .يك عدد از موردها به كارگيري از ارتقاء تراز انرژي دان هنگامي مي باشد كه مرغ دار به علت عدم قابليت و امكان فروش تخم مرغ هاي ريز و با وزن قليل , نياز به افزايش هر چه پرسرعت تر و بخش اعظم وزن تخم مرغ درشت و ريز مي باشد كه افزايش سطح انرژي دان را از حيث اقتصادي توجيه پذير مي كند . استعمال از چربي براي تغيير و تحول انرژي دان براي افزايش سطح انرژي دان علاوه بر به كارگيري از مواد نخستين با انرژي بالا ؛ مثل ذرت , مي توان از اشكال چربي ها از جمله روغن ذرت , چربي هاي حيواني و غيره استفاده كرد .نتايج آزمايش هاي فيس گرفته در اين باره نشان مي دهد كه سعي در گله هايي كه از چربي گياهي و يا اين كه حيواني به كارگيري كرده اند با يكديگر اختلاف نداشته و به عبارت ديگر ؛ درصد ايجاد , وزن تخم مرغ , ميزان انرژي زمينه نياز براي ساخت يك عدد تخم مرغ و بازده تبديل غذايي يكسان بوده و فقط اختلاف محسوس , وزن عمده مرغ در گله اي بوده است كه از چربي گياهي ( روغن ذرت ) به كارگيري شده ميباشد . خلاصه و نتيجه ۱) تغييرات تراز انرژي دان در مرغ تخمگذار باعث تغيير و تحول در مقدار مصرف دان مي شود . ۲) برخورد مرغ تخمگذار به كاهش انرژي دان بخش اعظم از ارتقاء آن بوده و مرغ را قدرتمند مي سازد كه با مصرف دان اكثر بتواند فقدان انرژي ناشي از كاهش انرژي دان را جبران كند . ۳) تغيير‌و تحول انرژي دان از ۲۷۹۸ به ۲۵۱۹ كيلوكالري در كيلو گرم , منجر ارتقا مصرف دان به مقدار ۵/۸ درصد خواهد شد . ۴) تغييرات سطح انرژي دان تا وقتيكه مرغ بتواند با تغيير‌و تحول مقدار مصرف دان، انرژي موضوع نياز را اخذ كند تاثير ي در عملكرد ندارد . ۵) در رخ ناكافي بودن دان در دانخوري ، جيره بندي دان و يا ارتقاء دماي محفظه به بيش از ۳۵ سكو سلسيوس ، مرغ توانا به تأمين انرژ مورد نياز حتي در صورت افزاي سطح انرژي دان نخواهد بود . ۶) ارتقاء انرژي دان ازطريق اضافه كردن چربي باعث به ارتقاء كم وزن تخم مرغ شده و مي تواند در اوايل ايجاد و در فصول متعدد درصد تخم مرغ هاي ريز را كاهش دهد . ۷) چربي هاي گياهي و حيواني مي توانند به طور يكسان منجر ارتقاء وزن تخم مرغ شوند . ۸) افزايش چربي به دان ، افزايش بها آن و تغيير تحول عملكردي كه از اين طرز حاصل مي شود مي بايست بوسيله جيره نويس قابل يش بيني باشد تا براساس آن و با توجيه پذيري اقتصادي اين تغييرصورت گيرد . ۹) با دقت به عدم بهبود عملكرد ناشي از ارتقاء تراز انرژي دان به استثناي افزايش قليل وزن تخم مرغ و بويژه در اوايل ساخت ، امروزه در جيره نويسي مرغ تخمگذار تهيه فرمول براساس دستكم قيمت دان و به شرط تامين مواد حتمي قضيه نياز مي باشد مگر در مواردي نظير كاهش مصرف روزمره دان به كمتر از يكصد گرم در اين چهره مي بايست تراز انرژي دان نيز قضيه توجه قرار گيرد .

امكانات عالي ، مهمترين برهان ارتقا درآمد جوجه كشي مي باشد . با بكارگيري امكانات عالي ، خير تنها درصد جوجه درآوري تخم مرغها افزايش مي يابد ، بلكه از هزينه هاي جنبي (كارگر و . . . ) نيز كاسته مي شود . تجهيزات موسسه جوجه كشي چنين ميباشد :

دستگاه جوجه كشي

تجهيزات آب موسسه جوجه كشي: نصب سخت گير و صافيهاي آب ، براي موسساتي كه آب آن‌ها دارنده درصد بالايي از مواد معدني هست دوچندان حتمي مي باشد . مقدار بيش از اندازه موادمعدني در آب سبب ، مسدود شدن آبفشانها و نازلهاي اسپري كننده آب در ماشينهاي جوجه كشي مي شود . سيستمهاي حرارت مركزي: مصرف آب گرم در مؤسسات جوجه كشي براي استحمام كارگران ، شستن و ضد عفوني كردن وسايل دوچندان مضاعف هست . براين اساس ، نصب سيستمهاي حرارت مركزي در شركت هاي جوجه كشي واجب مي‌باشد . تجهيزات حمل تخم مرغ: براي كاهش هزينه هاي جابجايي و سهولت كار، از وسايل پايين براي حمل و نقل تخم مرغهاي جوجه كشي به كار گيري مي شود . اين وسايل عبارتند از : ـ گاريهاي چرخ دار: اين گاريها ميزان هاي متفاوت دارا‌هستند و معمولا از آهن ساخته مي شوند و عموماً فاقد حفاظ نرده اي هستند ، مورد ها به كار گيري از اين دسته گاريها ، حمل كتف ها و كارتنهاي تخم مرغ و جوجه يكروزه مي باشد . ـ چرخهاي باركش دستي: اينها چرخهاي سبك وزني مي باشند كه دارنده دو چرخ و يك دسته بلند مي باشند ، ارتفاع دسته قابل تغيير و تحول ميباشد ، به وسيله اين چرخها به راحتي مي توان چهار انيميشن تخم مرغ را حمل نمود . ـ نقاله ها: تخليه برنامه خردسالان هاي تخم مرغ از كاميونهاي حمل تخم مرغ و بارگيري انيميشن ها حمل جوجه به داخل كاميونها حمل جوجه يكروزه ، به وسيله نقاله ها دوچندان به سهولت و آساني انجام مي شود . دستگاههاي شستشوي تخم مرغ جوجه كشي : تخم مرغهاي جوجه كشي صرفا با به كار گيري از دستگاههاي تجارتي شستشوي تخم مرغ ، بخوبي شسته مي شوند . آغاز بايستي تخم مرغها را به دوران ۱۸ – ۱۲ ساعت در محيطي با درجه حرارت ۱۸ سكو سانتي گراد قرار دارااست و سپس آن ها را به وسيله ماشين شستشو با ppm ۲۰۰ كلرين به مقطع ۳ دقيقه در آب ۴۶ جايگاه سانتي گراد شستشو بخشيد . دستگاههاي مولد برق اظطراري: در مواقعي كه برق سراسري جدا مي گردد ژنراتور لازم برق موسسه جوجه كشي ، برق مورد نياز تمام امكانات را تامين مي نمايد . جور ژنراتور از لحاظ ولتاژ و فاز ، بستگي به جور ماشينهاي جوجه كشي دارااست در اين مورد ، گذشته از خريد ژنراتور بايد با يك مهندس برق و كارخانه سازنده ماشينهاي جوجه كشي مشورت كردن شود . روشن و خاموش شدن ژنراتور برق به طور خودكار يا اين كه دستي انجام مي گيرد . چنانچه ژنراتور، ‌به طور دستي شفاف مي شود بايستي سيستم هشدار دهنده اي بر روي آن نصب نمود تا هنگامي كه برق سراسري انقطاع مي گردد به طور قلم زنگ آن به صدا درآيد . راكهاي حمل برنامه خردسالان جوجه يكروزه: كارتنهاي دربردارنده جوجه يكروزه بوسيله راكهايي جابجا مي شوند . اين راكها داراي طبقات زيادي به طول ۴ انيميشن مي باشند و در هر طبقه دربين ۸ – ۶ برنامه كودك روي هم قرار مي گيرند . چرخهاي كوچك ذيل شالوده هاي راك براي تسهيل جنبش آنها تعبيه گرديده هست . دستگاه مرتبه بندي جوجه ها: جوجه هاي تفريخ شده ، براي تعيين كيفيت و حذف جوجه هاي نامرغوب و رتبه دو ، به روي نوار متحرك محصور شده اي به ارتفاع ۶ متر و عرض ۶۰ سانتي متر ريخته مي شوند . پرسنل موسسه در دو طرف نوار ايستاده اند تا جوجه هاي مرغوب با كيفيت را انتخاب نمايند و در كارتنهاي حمل جوجه يكروزه قرار دهند . جوجه هاي نامرغوب و رتبه دو تا انتها روي نوار باقي مي مانند و در بشكه ضايعات ريخته مي شوند . در ضمن ميزهاي متحرك زيادي در موسسه ها جوجه كشي بكار مي فرايند و مي بضاعت و توان از آن‌ها براي كارهايي نظير در برنامه كودك گذاشتن جوجه ها ، گزينش جنسيت ، گزينش كيفيت و ديگر شغل هاي عادي و روزانه استفاده كرد ، اندازه اين ميزها به مدل و گنجايش موسسه جوجه كشي بستگي دارد . جاروهاي برقي صنعتي: گرد و خاك و غبار موسسه جوجه كشي مي بايست بوسيله جاروهاي برقي صنعتي توده آوري گردند تا از پخش شدن كرك و گرد و غبار در محوطه جوجه كشي جلوگيري بعمل آيد . پمپهاي فشار آب: مؤسسات براي شستن كف ، ديوارها و ماشينهاي جوجه كشي و سينيهاي دستگاه سترو هچر به آب لبريز فشار ، نياز دارا‌هستند . به اين ترتيب ، نصب پمپهاي فشار آب در شركت هاي جوجه كشي ضروري مي باشد مقدار و ظرفيت اين پمپها به گنجايش موسسه جوجه كشي بستگي دارااست . ماشينهاي شستشو سينيها: ماشينهاي اتوماتيكي براي شستشو و ضد عفوني سيني ماشينهاي جوجه كشي وجود دارد كه سينيها را از يك طرف دستگاه وارد مي كنند و از طرف ديگر سيني تميز و ضد عفوني شده را تحويل مي گيرند . دستگاه درجه بندي تخم مرغ: براي مرتبه بندي تخم مرغها ، از دستگاه اتوماتيك به كار گيري مي شود كه تخم مرغها را بر اساس وزن درجه بندي مي كند . اين دستگاهها در ظرفيتهاي متفاوتي ساخته گرديده اند . شخصي مي بايست اين عمل را بعهده بگيرد كه در فعاليت خويش حرفه اي باشد و در زماني كوتاه با كمترين درصد شكستگي تخم مرغها كارش را انجام دهد . نطفه ياب: در برخي از موردها تخم مرغها را طي روند جوجه كشي نطفه يابي مي كنند و تخم مرغهاي فارغ از نطفه و آنهايي كه جنين شان مرده باشد حذف مي گردند . تخم مرغهاي بدون نطفه را مي توانايي براي مصرف خوراكي انسان به بازار عرضه كرد .

Gambro براى اولي توشه در سال 1962 مشاهده شد كه به علت تظاهراتى كه در تمامي ميداد جزئى از برونشيت عفونى ميدانستند . سالهاى سپس بعلت مقاومت جوجه ها به برونشيت عفونى و عليرغم آن ساخت بيمارى مزبور و نيز به علت بروز عفونت بورس فابريسيوس مشخص و معلوم شد كه اين بيمارى از بيمارى برونشيت عفونى انقطاع است لذا بيمارى با اسم Infectiuos bursal diseases شناخته شد و بعداً به گامبورو تغيير تحول نام بخشيد . ويروس گامبورو ويروس گامبورو تنها ويروس بيماريزاى خانوادة بيرناويريده ميباشد و داراى دو جزء منفك 60 نانومتر و 20 نانومتر مي باشد .

دستگاه جوجه كشي

ويروسى فراوان مقاوم كه 56 درجة سانتيگراد را 5 ساعت و 60 درجة سانتيگراد را 90 دقيقه و حرارت 70 درجة سانتيگراد را بمدت 60 دقيقه تحمل مي‌نمايد . ويروس برونشيت حرارت 56 درجة سانتيگراد را 20-15 دقيقه تحمل مي نمايد . ويروس گامبورو در PH اسيدى مقاوم و در PH قليايى زود از ميان مي‌رود . نتيجه سوزآور 4% آنرا از في مابين مي‌برد ولى تركيبات چهارتايى آمونيوم مثل مرتيولاتها اصلاً اثر ندارند . فرمالدئيد 5% در عرض يك ساعت ويروس را از در ميان ميبرد و تركيبات هالوژندار نظير يد و كلر مؤثر ميباشد ولى تركيبات فنلى در بعضى وضعيت مؤثر و در بيشتر حالت بى تأثير هست . كشت ويروس ويروس گامبورو در تمامي جوجه و فيبروبلاست جنين كشت مي‌شود . در صورتي‌كه براى او‌لين توشه در پرده كوريوآلانتوئيك جنين 11-10 روزگى تزريق شود جراحتى ساخت نمي كند ولى بعد از آن از 5-4 پاساژ باعث مرگ جنين مي‌شود . خونريزى زير جلدى، نكروز كبد، رگه هاى زرد رنگ رنگ در كبد، نكروز عضلانى، سبز شدن كيسه زرده به خاطر اختلافات كبد و پس زدن صفرا در جنين مرده ديده مي شود . سروتيپ هاى ويروس از لحاظ آزمايش خنثى شدن ويروس دو سروتيپ ذيل وجود دارد: 1- براى ماكيان بيماريزا مي باشد و بعضى از سويه ها با 50% تلفات و برخى از سويه ها بدون آرم بالينى مي‌باشند . 2- در اردك و بوقلمون بيماريزاست و براى ماكيان بيماريزايى ندارد . بيماريزايى ويروس گامبورو سلولهاى B فوليكولهاى لنفاوى بورس را از بين ميبرد لذا بيماريزائى ويروس با رشد بورس فابريسيوس ارتباط بي واسطه داراست . ويروس گامبورو بر سلولهاى T فوليكولهاى لنفاوى بورس كمتر اثر دارااست . بيمارى گامبورو در پيش‌رو بيماريهايى مثل نيوكاسل ، لارنگو ، برونشيت ، سالمونلا ، كلى باسيل ، برند و كمخونى عفونى و حتى واكسيناسيون آن ها تن را ضعيف مى كند . درصورتي كه ويروس در هفته نخستين زندگى به جوجه حمله كند بسته به پادتن هاى مادرى از به عبارتي لحظه اوليه يا از هفته سوم به بعد بيمارى ساخت مى شود . (از راه و روش چشم) مثلاً در بيمارى برونشيت كه ايمنى مخاطى به وسيله پلاسماسل هاى غدد هاردرين توليد مى شود . اگر ويروس گامبورو در هفته نخستين به چشم حمله كند پلاسماسل ها را از في مابين مي‌برد (تا 5-4 هفته)  ايمنى مخاطى از ميان مي رود . زيرا بيماريزايى ويروس نسبت مستقيم با رشد بورس دارد در شراي ويروس پيشين از 3 هفتگى وارد تن شود چون بورس كوچك مي باشد شدت بيمارى كمتر پيدايش مى نمايد عليرغم آنكه تضعيف ايمنى زيادتر مي‌باشد . ولى در 7-3 هفتگى چون بورس گران قدر ميباشد نشانى ها بخش اعظم تظاهر مى نمايد هر تعدادي تضعيف ايمنى دوچندان نيست از سن 10 هفتگى به سپس گامبورو از لحاظ تضعيف ايمنى و ساخت عارضه اثرى ندارد . واگيرى بيمارى در گله هاى گوشتى و تخمگذار ، تخمگذاران حساسترند . بيمارى از يك قسمت تالار آغاز و در پهنا 2-1 هفته تمام سالن را مي گيرد . انتقال بيشتر توسط وسايل و اشخاص است . وان آلوده و كثيف تا 50 روز آلوده و كثيف است . تا 4 ماه در محيط باقى مى ماند . در بستر آلوده 2-1 ماه عفونى است . انتقال عمودى وجود ندارد . انتقال از روش هوا ضعيف ميباشد . نقش حشره ها و موش زياد مضاعف هست . جوجه ها معمولاً تنها تا 2 ماه ويروس را در خويش دارند و بعد از آن دفع نمى كنند . نشانه ها بالينى زمان نهفته 4-2 روز بيمارى معمولاً در سن 6-4 هفتگى ظاهر مى شود . ميزان واگيرى 70-15% تلفات 15-10% عصر بيمارى 7-4 روز . عدم تحرك ، افسردگى ، پژمردگى ، اسهال سفيدگچى در فضا مقعد به علت تحريك فهارش كلوآك نوك زدن و كانايباليسم ، اسهال خونى . كالبدگشائى : جنازه پرخون چينه دان خالى ، ماهيچه‌ها سينه و ران خشك و خونريزى منتشره در آنها ، خونريزى در غشاء ، سروزى سنگدان و قلب ، پيش معده و روده راست و ايلئوم و روزنه ايلنوسكال ، پانكراس و همگي ها نارنجى ، حالب ها حاوى رسوب اوراست . بورس برزگ و نارنجى چهره تا قرمز خونى ، حاوى مواد پنيرى و چرك كه بعد از آن از 4-3 روز از استارت بيمارى كوچك مى شود . تشخيص منحنى تلفات ، ضايعات بورس و كليه كوكسيديوز (بعلت خونريزى جدار روده و كلواك) نيوكاسل (تلفات و خونريزى پيش معده) برونشيت (بعلت علامتها كليوى) سندرم تمامي و كبد چرب (بعلت تلفات بالا) برند (تومورهاى بورس و . . . ) پيشگيرى ضدعفونى مؤثر و دقيق با تست مواد ضدعفونى كننده مؤثر ، استفاده از حشره كش ها ، اطمينان از عدم آلودگى پودر گوشت ، خوددارى از رفت و آمدهاى بيمورد . ايمنى مادر : واكسيناسيون در 17-16 هفتگى ايمنى جوجه : 1 روزگى (تزريق قطره چشمى و اسپرى)